یراق آلات شبکه توزیع برق، بخش مهمی از شبکه برق را شامل میشوند که بدون آنها نمیتوانستیم شاهد امنیت، سرعت و راحتی برق رسانی در دنیای امروز باشیم. برای محافظت از کابلها در مسیرهای طولانی و تشخیص خطای پیش آمده یا جلوگیری از خطرات احتمالی در شبکه برق، وجود همه این یراق آلات لازم است. در ادامه مقاله با لیستی از مهمترین و پرکاربردترین یراق آلات شبکه توزیع برق آشنا میشویم.
یراق یعنی چه؟
در لغت نامه دهخدا معنی کلمه یراق این است «سلاح، اسلحه سپاه مثل شمشیر و سپر و کمان و…». همچنین اصطلاح حاضر یراق هم داریم که به معنای سلاح پوشیده، مسلح، آراسته و آماده است. در واقع در زمانهای دور و قدیم، یراق یک نوع سلاح فلزی بوده که در جنگها استفاده میکردند مانند کمان و شمشیر که از جنس فلز بودند. به این ابزارهای جنگی و فلزی، یراق میگفتند.
انواع یراق آلات برای توزیع برق
کراس آرم
برای نگهداری سیمها و مقرهها روی تیر، از کنسول کراس آرم استفاده میشود. به شکل T یا دو بازوی متقاطع است که کمک میکند فاصله سیمها از یکدیگر حفظ شود و میدان الکترومغناطیسی آنها با یکدیگر تداخل پیدا نکند.
با توجه به شرایط آب و هوایی و همینطور وضعیت اقتصادی برای بهره برداری از کنسولها، جنس و نوع هادی آنها با یکدیگر تفاوت دارد.
سه نوع کراس آرم معروف داریم:
کراس آرم چوبی: در گذشته برای انتقال خطوط تلفن، تلگراف و برق استفاده میشد. از چوب درختانی مانند صنوبر، ممرز، افرا، انجیلی، راش و کاج ساخته میشود. به روغن یاپنتا کلروفنل آغشته میشود که ماندگاری بیشتری داشته باشد. رطوبت این کراس موقع ساخت باید کمتر از ۲۲% باشد.
کراس آرم فلزی: در مقایسه با نوع چوبی، از مقاومت بیشتری برخوردار است. برای نگهداری تیرهای بتنی و فولادی به کار میرود.
کراس آرم جناقی: شبیه استخوان جناغ است و سه سیم را با فاصله مساوی به شکل مثلث متساوی الاضلاع نگه میدارد.
راک
راک یکی از مهمترین یراق آلات شبکه توزیع برق است. راک محفظهای است که سرور و روتر و سایر تجهیزات شبکه را در آن جمع کرده و نگهداری میکند. علاوه بر محافظت از سرور، برای تهویه نیز استفاده میشود ضمن اینکه از صدمات فیزیکی مانند ضربه و فشار از سرور محافظت به عمل میآورد. البته با توجه به گزینههای امنیتی که به آن اضافه شده، از سرقت نیز جلوگیری میکند.
کلمپ آویز عبوری فشار متوسط
برای اتصال کابل به قلاب در تیرهای میانی یا گذر از این یراق آلات استفاده میشود. در کابلهای خودنگهدار فشار متوسط با مسنجر بدون عایق یا عایقدار کاربرد دارد. در برابر شکست، پارگی و شوک مکانیکی، مقاومت بسیار بالایی دارد. بدنه آن از جنس آلومینیوم است و از استحکام کششی بالایی برخوردار میباشد.
کلمپ انتهایی کابل خودنگهدار فشار ضعیف
در شبکههای هوایی کابل خودنگهدار فشار ضعیف که دارای مسنجر مستقل و روکشدار هستند، به کار میرود. بدنه این یراق نیز از جنس آلومینیوم با تراکم بالاست که منجر به افزایش استحکام کششی آن شده است. سبک است، حالت گوهای دارد و به پیچ و مهره برای نصب آن نیاز نیست.
آچار L و F
از این آچارها برای ایجاد فاصله بین رشتههای کابل استفاده می شود و با کمک آن کلمپ انشعابات برای انشعابات مشترکین نصب میشود. همچنین برای سهولت در نصب کلمپ ارتباط خط جهت انشعابات فرعی شبکه به کار میرود